Schoteljesavond in Snoge Amstelveen

De avond ingaande ToeBiSjwat hielden circa 80 leden van de Portugees-Israëlietische Gemeente (PIG) een soort sederavond: de schoteltjeavond.

Veel Sefardische gemeenschappen in de wereld hebben op die avond een dergelijke ceremonie, al dan niet aan de hand van een boekje met daarin een vaste volgorde (seder) van teksten afgewisseld door een maaltijd van symbolische spijzen, zoals fruittaart. Dit soort ceremonies, dat ook bestaat voor motse sjabbat (melawé malka) of sjawoeót, vindt zijn oorsprong in Tsfat.De naam schoteltjesavond hangt waarschijnlijk samen met het Spaanse ‘platicas de frutas’, de schoteltjes fruit, die men elkaar voor deze gelegenheid langsbracht. Volgens de heer Behar mogen we aannemen dat de avond al in Nederland gehouden wordt sinds de zeventiende eeuw, toen de Sefardiem zich in één gemeente verenigden.In Snoge Amstelveen stonden twee rijen lange tafels opgesteld; één voor vrouwen en één voor mannen. De avond begon zoals elk jaar met het leren van allerlei stukken Tora die in verband staan met Toe Bisjwat- let wel Toe biSbat voor de Portugezen die bepaalde letters anders uitspreken dan de Asjkenaziem.Vervolgens besprak Ribi Awraham Rosenberg twee stukken Misjna. Eén ervan was de beroemde passage uit het traktaat Rosj Hasjana waarin staat dat de joden vier soorten nieuwjaar kennen: het nieuwjaarsfeest der bomen op de 15e Sjwat, het nieuwjaarsfeest van koningen en feestdagen op de 1e Niesan, het nieuwjaarsfeest van het tiende van het vee (in verband met offeren) op de 1e elloel en Rosj Hasjana, het nieuwjaarsfeest van de jaren op de 1e Tisjri.De avond ging verder met het eten van de ‘plevekoek’, een gortdroge koek van tarwe en gerst, traditioneel geserveerd met een pannekoekje erop. Daarna kwamen de rest van de Sjiwat Haminiem- de zeven speciale gewassen van Israël- op tafel: granaatappels, vijgen, dadels, druiven en olijven.De heer Behar memoreerde een oude minhag (gebruik) van de gemeente, namelijk het drinken van vier glazen wijn op de schoteltjesavond. Men begint met een glas wit, wat de winter symboliseert. Dan schenkt men opnieuw wit in met daaraan toegevoegd een drupje rood. Dit glas symboliseert het einde van de winter. Het volgende glas is rood met wat wit erdoor en staat voor de lente. Het laatste glas, helemaal gevuld met rode wijn, staat voor de zomer. Deze vier glazen vormen ook weer een verwijzing naar de vier glazen van de seideravond van Pesach.De avond werd besloten met een derasja (toespraak) van Dayan Toledano, de Londense rabbijn die de PIG vertegenwoordigt in halachische en rabbinale zaken. Hij onderwees kort over de feestdag en drukte de bezoekers op het hart hun energie te steken in constructieve toekomstplannen voor de gemeente.