Synagoge Moskou krijgt koepel terug

De belangrijkste synagoge in Rusland wordt weer in oude staat teruggebracht, dat wil zeggen met koepel. Deze werd door de autoriteiten in 1898, één jaar na de bouw, verwijderd.

In 1891 begon men onder leiding van architect Simon Eibushitz met de bouw van de synagoge. De naam was de Grote Koorsynagoge en hij werd gebouwd in de Spasoglinischevskylaan (Archipov-straat). De leider van de joodse gemeenschap in Moskou had daar in 1886 grond bemachtigd. Een jaar lang was er een koepel met een magen David op de synagoge te bewonderen, daarna werd deze er afgehaald. Pas dit jaar ontdekte men dat de synagoge niet altijd koepelloos was geweest. Men denkt nu dat de afgevaardigde van het bestuur van de Russisch-orthodoxe kerk verantwoordelijk was voor de afbraak. Deze man, Konstantin Pobedonostsev, was docent van tsaar Alexander III en stond bekend als antisemiet. Hij had grote invloed op de tsaren. Het verhaal gaat dat Pobedonostsev een keer langs de Koorsynagoge reed en toen een kruis sloeg omdat hij dacht dat het een kerk was. Toen hij zag dat op de koepel een davidster stond, eiste hij de afbraak van de koepel. En zo gebeurde het. In het jaar 1898 werd de koepel in één dag verwijderd. In plaats daarvan kwam een plat dak. In de jaren daarna heerste er een zeer antisemitisch klimaat. Een groot aantal joden werd Moskou uitgezet.In 1905 stelde de tsaar vrijheid van religie in. Pas daarna, in 1906, kon de sjoel officieel als gebedshuis worden geopend. Yakov Maze was dertig jaar lang de rabbijn van de Koorsynagoge. Hij wordt beschreven als een sterke, spirituele leider, die de belangen van de joodse gemeenschap met vuur verdedigde en voorkwam dat de sjoel na de revolutie in 1917 in een arbeidersclub werd veranderd. De communistische en stalinistische regimes hadden vanzelfsprekend geen positieve uitwerking op het joodse leven in Moskou. In 1936 sloot het Sovjetregime de laatste joodse school in Moskou. In 1937 en 1938 maakte het ook een einde aan het bestaan van het grootste gedeelte van de joodse organisaties. In de jaren zestig en zeventig kwam het joodse leven ondanks de tegenwerking van de autoriteiten weer een beetje tot bloei.De Koorsynagoge werd een belangrijke ontmoetingsplek voor Russische joden. Nu zijn er weer vele joodse organisaties actief in Moskou. De Grote Koorsynagoge moet er het religieuze middelpunt van worden. In september moet alles klaar zijn, ook de kleine zaal en de baden. In Moskou In Moskou wonen ongeveer 150 duizend joden die op de Hoge Feestdagen of vaker naar de synagoge gaan. In de straat in het centrum van Moskou legden burgemeester Loezjkov en opperrabbijn Adolf Sjaevitsj vorige week de eerste steen van het nieuwe joodse gemeenschapscentrum. Aan de rand van het terrein staat een replica van een stukje van de Kotel (Klaagmuur).