Vanavond wordt de documentaire ‘Tehora’ (Purity) van Anat Zuria herhaald op Nederland 3. In de film praat de regisseuse met drie orthodoxe vrouwen in het mikwe, het rituele bad. Humo interviewde Zuria naar aanleiding van de documentaire.
De orthodox-joodse wet zegt dat een vrouw ‘onrein’ is wanneer ze menstrueert. Tot een week na de bloeding – en pas nadat ze zich ritueel heeft gewassen – mag ze haar echtgenoot niet aanraken. Seksueel contact, maar ook gewoon een knuffel, is strikt verboden.
{mos_sb_discuss:35}
In de bekroonde documentaire ‘Tehora’ (‘Purity’) neemt de Israëlische regisseuse Anat Zuria een camera mee naar de baden: met drie vriendinnen praat ze er over hun diepste gevoelens en de problemen waar de reinheidswetten toe leiden – door de verplichte onthoudingstermijn hebben vrouwen met een korte cyclus het bijvoorbeeld erg moeilijk om in verwachting te raken.
ANAT ZURIA: "De kijker moest het dilemma voelen waarmee die vrouwen worstelen. Ze hebben respect voor de traditie, want die draagt bij tot hun joodse identiteit. Maar de reinheidsvoorschriften komen vroeg of laat in conflict met hun vrouw-zijn, met hun verlangen naar intimiteit.
Samen met mijn man heb ik de bijbelse roots van de reinheidswetten bestudeerd, en de manier waarop de rabbi’s die later hebben uitgebreid en verstrengd. Het komt erop neer dat ze gebaseerd zijn op wat mannen vinden wat vrouwen horen te zijn. Ik wilde weten: wat denken de vrouwen zélf?"
– De orthodoxe gemeenschap beschouwde de film als een directe aanval op de halacha, de traditioneel-joodse wet. U zou voorbijgaan aan de ‘schoonheid’ van de periodieke onthouding, die zou zorgen voor een ‘intensere’ relatie tussen man en vrouw.
ZURIA: "Tijdens de voorbereiding heb ik met meer dan honderd vrouwen gepraat: stuk voor stuk orthodox-joods én hoger opgeleid. In de eerste, verkennende gesprekken kwam ik af en toe een vrouw tegen die de reinheidswetten een verheven functie toedichtte. Maar ik heb er niet één horen vertellen: ja, het is echt fantastisch, ik voel me er goed bij."
– In uw laatste film, ‘Sentenced to Marriage’, onderzoekt u een ander probleem van het orthodox-joodse huwelijk in Israël: een vrouw die wil scheiden, heeft zo goed als geen rechten.
ZURIA: "Tien jaar geleden zat een vriendin van me in een gestrand huwelijk. Samen met haar heb ik proberen uit te vissen hoe ze zich kon laten scheiden, en ik ben van de ene verbazing in de andere gevallen. Een vrouw kan haar man niet dwingen tot het betalen van alimentatie, en ze kan evenmin hertrouwen. Een absurde situatie, maar Israël is dan ook een theocratie – net als Iran."
– U hebt een screening van ‘Sentenced to Marriage’ georganiseerd voor de Knesset, het Israëlische parlement. Hoopt u de wetgeving te veranderen?
ZURIA: "Met mijn films heb ik maar één doel: onaanvaardbare situaties in de kijker zetten. Ik kan de wet niet veranderen, maar ik kan wél mensen tot inzicht brengen. En mensen veranderen wetten."
Bron: Humo
VPRO’s import: Tehora, 27 april, Ned.3, 23:55-00:55
