NIK: Parsja 46 Ki Teetsé (V:21:10-25:19)

Synopsis van de Sedra Ki Teetsé

Synopsis van de Sedra Ki TeetséDe Sedra bevat een lange lijst voorschriften:Huwelijk met een krijgsgevangeneDe opstandige zoonTeruggave van verloren voorwerpenHet sparen van de moedervogelHet bouwen van een borstwering op het dakOntuchtHeiligheid in het legerkampRenteverbodGeloften moeten worden nagekomenScheidingswettenVrijstelling van militaire dienstArbeidsvoorwaardenDierenliefdeHet leviraatshuwelijkEerlijke gewichten en matenHet herinneren van de daden van AmalekDewariem/Deuteronomium 22:1 – 3: "U zult niet de os van uw broeder of zijn lam zien afdwalen en u er aan onttrekken; terugbrengen zult u ze aan uw broeder. En als uw broeder u niet nabij is en u hem niet kent, dan zult u het verloren voorwerp opnemen in uw huis en het zal bij u zijn, totdat uw broeder er om vraagt; dan zult u het hem teruggeven. En zo zult u doen met zijn ezel en zo zult u doen met zijn kledingstuk en zo zult u doen met al het verlorenen van uw broeder, dat u zult vinden; u kunt u er niet aan onttrekken".Talmoed en MidrasjDe Tora regelt het teruggeven van verloren voorwerpen. In Talmoed en Midrasj staan hierover verschillende verhalen. Zo vertelt de Talmoed (B.T. Ta’aniet 25a) dat iemand "eens langs het huis van Rabbi Chaniena ben Dosa kwam en daar enkele hennen verloor die gevonden werden door de vrouw van Rabbi Chaniena. Rabbi Chaniena zei toen tegen zijn vrouw: "eet niet van hun eieren". De eieren werden uitgebroed en produceerden nieuwe kippen hetgeen voor veel overlast zorgde. Rabbi Chaniena verkocht de kippen en kocht van de opbrengst enkele geiten. Toen de man die de hennen verloren had weer eens langs kwam, zei hij tegen zijn vriend: "hier heb ik mijn hennen laten liggen". Rabbi Chaniena hoorde wat de mannen tegen elkaar zeiden en zei tegen de verliezer: "heb je een herkenningsteken waarmee je de kippen kunt beschrijven"? De man antwoordde dat hij dat had en Rabbi Chaniena gaf hem zijn geiten terug.De Midrasj vertelt over Rabbi Pinchas ben Jaír dat mensen wat gerst bij hem hadden laten liggen en vertrokken waren. Rabbi Pinchas ben Jaír zaaide de gerst, oogstte het en sloeg het op in de graanschuren. Na zeven jaar kwamen de mannen terug om hun graan op te eisen. Toen Rabbi Pinchas ben Jaír hen herkende zei hij tegen hen: "neem jullie graanschuren mee" (Dewariem Rabba 3:5).De wereld zou er een stuk beter uitzien wanneer iedereen verloren voorwerpen zou teruggeven. Het is tegenwoordig maar al te vaak zo dat wanneer wij iets verliezen, wij geen enkele hoop meer hebben dat het ooit teruggegeven wordt. Niemand is meer bereid om een advertentie te zetten in de krant dat hij een verloren voorwerp gevonden heeft. Waarom zou men? Als niemand er op afkomt wie zal dan de kosten van de advertentie betalen? Als je een portemonnee met geld verliest weet je bijna zeker dat je het nooit meer terug krijgt. Of wij het nu leuk vinden of niet velen lopen rond met het gevoel dat wij alles wat wij hebben beter goed kunnen vasthouden. Zodra het uit ons gezichtsveld verdwijnt, zal iemand anders het waarschijnlijk houden.Een betere wereldStel je een wereld voor waarin niemand bang is om zijn eigendommen te verliezen, een wereld waarin andermans bezit en verdriet om verlies even belangrijk is als ons eigen eigendom. De is de bedoeling van de Tora-wet: een maatschappij creëren waarin het de grootste mitswa is om verloren voorwerpen terug te geven aan de rechtmatige eigenaar. Een wereld waarin niemand zich onrechtmatig dingen wil toe-eigenen. In zo’n wereld kunnen wij rustig en veilig rondlopen. Onze portemonnee in onze zak hoeven wij niet meer vast te binden uit angst voor verlies. Het is de bedoeling van de Tora een maatschappij te creëren waarin hebzucht geen plaats meer heeft.Uw vijand wordt uw broederDe Midrasj leidt een aantal interessante principes uit onze tekst af. Allereerst slaat het woord broeder uit de To