Eichmann

Smuel in zijn nieuwe column over de manier waarop het proces tegen Eichmann de Israëlische maatschappij heeft beïnvloed.

Adolf Eichmann tijdens zijn procesEn dat was er ook De Mossad had op 1 juni 1961 ene Ricardo Klement gearresteerd in Argentinië en hem naar Israël gebracht. Ricardo Klement was de schuilnaam van Adolf Eichmann, hoofd van Gestapo Afdeling IV B4 voor joodse zaken. Hij was persoonlijk verantwoordelijk voor de deportatie van joden uit heel Europa naar de concentratiekampen. Nu ik zijn schuilnaam opschrijf, besef ik plotseling dat deze massamoordenaar zich jaren Klement noemde. Klement, clementie of te wel vergeving. Zag hij zichzelf als clement of hoopte hij op clementie? Toen hij gevangen werd genomen, zei hij tegen de Mossad-agenten dat hij hen al eerder had verwacht. Anticipeerde hij met zijn naamkeuze Klement op zijn onvermijdelijke gevangenneming? Schuldgevoelens had de man niet, wel angst voor zijn eigen dood.Einde van de zwijgzaamheidMijn moeder wilde ons nog wel vertellen dat Eichmann bijna alle joden uit Boedapest heeft uitgeroeid, inclusief een groot aantal broers en zusters van mijn grootouders. Oma Mirjam die de oorlog overleefde kwam uit een familie met twaalf kinderen na de oorlog waren er slechts drie van over. Maar verder wilde mijn moeder niet gaan. Bij ons thuis werd er weinig over de Sjoa gesproken. Mijn vader vertelde wel eens wat over de tijd dat hij in Roemenië dwangarbeid verrichtte voor het Hongaarse leger. Over zijn broer Marci die er omkwam. Maar mijn moeder had het nooit over de oorlog. Ze memoreerde alleen aan het feit dat haar moeder, mijn oma, met haar joodse uiterlijk de straat op ging om voor ons wat voedsel te bemachtigen.De arrestatie van Eichmann beëindigde de periode van zwijgzaamheid. Mijn zuster Eva had een Russische vriendin wier ouders Auschwitz overleefden. Tot de arrestatie van Eichmann werd er in dat gezin nooit over deze verschrikkelijke tijden gesproken. De arrestatie en later die feiten die tijdens het proces naar bovenkwamen, luxeerden bij hen echter de onverwerkte traumata en die leidde in het gezin tot grote emotionele uitbarstingen die moeilijk te beheersen waren.MoordmachineIk was zeventien jaar en kan me nog goed herinneren hoe zeer mijn vrienden en ik onder de indruk waren van de prestaties van de Mossad om Eichmann naar Israël te brengen. Wij waren minder geïnteresseerd in het proces dat op de arrestatie volgde. Processen kon je in die tijd alleen maar volgen via de radio daar er nog geen televisie was. Dat ik toch beelden voor me zie van Eichmann, een kalende zenuwachtige man met een grote bril, meestal zittend in een glazen kooi met twee bewakers aan zijn zijde, is te danken aan het Polygram-journaal dat in de bioscoop voor de hoofdfilm vertoond werd. En ik moet bekennen dat ik toen de reikwijdte van de misdaden niet kon vatten. Dat gold voor de meeste Israëli?s. Men sloot zich af en loochende de Holocaust. In bijna elk gezin zijn er slachtoffers gevallen van Eichmanns systematische moordmachine, ook in de gezinnen van hen die al in de jaren dertig naar Israël emigreerden en hun familie in Europa achterlieten. Toch heerste er in het Israël van toen een lichte minachting ten opzichte van de slachtoffers. Zij hebben zich laten slachten als lammeren zonder verzet te tonen, was de gedachte en soms werd deze mening ook hardop geüit. Het was toen slechts zeventien jaar na de Tweede Wereldoorlog en de menselijke geest kon de genocide gewoon niet bevatten. Het werd verloochend of gedissocieerd. Dit betekende dat men wist wat er gebeurd was maar dat er niets bij voelde.Collectief rouwprocesHet is de verdienste van de vooruitziende geest van Ben Goerion, Israëls eerste premier, geweest te voorzien hoe belangrijk de berechting van Eichmann in Israël was. Het proces Eichmann brak door de weerstanden van de Israëli?s en de joden in de diaspora heen en deed het verloocheningsproces te niet. Toch duurde het nog jaren voo