‘Onzekerheid’ – Parasja van Yanki Jacobs

Ter illustratie. Screenshot YouTube

Het corona virus heeft vrijwel ieder segment van de samenleving aangetast. Er wordt anders gewerkt, gestudeerd, gesport, gesocialized en ook de religie wordt op een andere manier ingevuld. Hoewel het virus verschillende negatieve gevolgen heeft zoals eenzaamheid, een negatief effect op het studeren en de efficiency van werk, is er één negatief voortvloeisel dat de samenleving het meest aantast en dat is de onzekerheid. Dat veel mensen niet weten wat er gaat gebeuren met hun zaak, met hun studie, met hun gezondheid, met hun sociale leefpatroon, kortom: met hun toekomst. Die onzekerheid, dat gevoel van gebrek aan veiligheid, maakt ons zeer kwetsbaar. 

Het Jodendom is kampioen op het gebied van onzekerheid. Het allereerste gesprek tussen G-d en Abraham was: “Ga naar het land dat Ik je zal aanwijzen.” Abraham moest zijn vertrouwde omgeving verlaten om elders, op een onbekende plek, een nieuw bestaan op te bouwen. 

Mosje trekt met het volk jarenlang door de woestijn, een onbewoonbaar gebied vol onzekerheden. 

Israel zelf wist zich altijd omringd door vijanden met alle daaraan gekoppelde onzekerheden. 

In de tweeduizend jaar diaspora heeft het woord ‘zekerheid’ in het Joodse ballingschap-woordenboek geen plaats kunnen verwerven. En zelfs als er perioden en plaatsen waren waar het ballingschap nauwelijks werd gevoeld, ontstonden juist daar de grootste catastrofes. In Spanje en Portugal bijvoorbeeld heerste rust en toch ontstond juist daar de Inquisitie. Wie had gedacht dat vanuit de emancipatie en verlichtingsbewegingen, veruit de grootste misdaad in de geschiedenis zou voortkomen? En wie had kunnen bevroeden dat na bijna tweeduizend jaar aanwezigheid in de Arabische landen, deze nu vrijwel geheel Judenrein zouden zijn? Maar juist dat is het lot van het Joodse volk: een bijna voortdurende onzekerheid. 

Het Hebreeuwse woord voor zekerheid en veiligheid is ‘Bitachon’. Hetzelfde woord, maar net iets anders uitgesproken (in het Jiddisch: hob bitochoin), betekent ook geloof en vertrouwen. Het Joodse antwoord op de vraag hoe om te gaan met onzekerheid luidt: Hob bitochoin – heb geloof en vertrouwen! 

Hoe komt het dat wij na al die eeuwen nog steeds bestaan en andere grotere en machtigere volkeren gereduceerd zijn tot een alinea in een geschiedenisboek? Geloof en vertrouwen, het geheim van onze existentie. 

Onlangs hoorde ik een opname uit 1945 waar vanuit vernietigingskamp Bergen-Belsen het Hatikvah werd gezongen. Is een beter bewijs van de veerkracht van ons volk denkbaar? Dat is die bitachon! Jonathan Sacks, voormalig Opperrabbijn van het Verenigd Koninkrijk, schrijft het zo treffend: geloof duidt niet op zekerheid, maar op de kracht hoe om te gaan met onzekerheid!

Volgende week is het Rosj Hasjana. We sluiten het oude jaar af en beginnen opnieuw. We evalueren wat verkeerd gegaan is en wat we het komend jaar beter willen gaan doen. Er zullen de afgelopen jaren weinig Rosj Hasjanot geweest zijn waar mensen het nieuwe jaar ingegaan zijn met zo weinig vertrouwen in een zekere toekomst. Juist daarom zeg ik: hob bitochoin! Heb emoena, geloof en vertrouwen!

De Parasja, afdeling in de Torah die wereldwijd in de synagogen wordt gelezen, is deze week: Nitsavim – vayelech (Devarim 29:9 t/m 31:30. Sjabbat begint 11 sep om 18:50 uur en eindigt op 12 sep om 20:48 uur.

Ontvang gratis onze nieuwsbrieven!

Advertentie (4)