Begin juli 2002 maakte het Stadsdeel Zuideramstel bekend dat het gedenkteken voor Anne Frank op het Merwedeplein definitief niet doorgaat.
Spelende Anne Frank
Het voorstel voor het kunstwerk ter herinnering aan Anne Frank beoogde de plek de markeren waar zij voor het laatst onbezorgd en in vrijheid leefde. De familie Frank woonde, na hun vlucht uit Duitsland en vooer de onderduikperiode aan de Prinsengracht, enkele jaren op de tweede etage van Merwedeplein 37.
Het Merwedeplein te Amsterdam
Het kunstwerk van Jeroen Krabbé, die voor zijn voorstel de medewerking kreeg van het Amsterdamse Fonds voor de Kunst en de Anne Frank Stichting, was geïnspireerd op een bestaande foto van een spelende Anne Frank, waarbij haar schaduw op de stoep en tegen de gevel van haar ouderlijk huis valt. "Het is niet bedoeld als momument, maar als kunstwerk. Hier heeft zij gewoond, hier heeft zij gelopen", aldus een woordvoerder van het fonds.
Naast een lichte, gezandstraalde afdruk van de schaduw van Anne Frank zou het kunstwerk bestaan uit een in wit geverfde gravering van woorden uit haar dagboek: "Wie gelukkig is zal ook anderen gelukkig maken, wie moed en vertrouwen heeft, zal nooit in ellende ondergaan."
De voorgeschiedenis
Het Amsterdams Fonds voor de Kunst meldde zich al eind 2001 bij het bestuur van Stadsdeel Zuideramstel met het verzoek het kunstwerk aan het Merwedeplein te plaatsen, en zorg te dragen voor het beheer. Het toenmalige bestuur stemde daarmee in, maar stelde het definitieve besluit uit totdat buurtbewoners, de kunstcommissie van het stadsdeel en de raadscommissie hun inbreng hadden kunnen geven.
De uitkomst van de beraadslagingen bereikte de landelijke pers wel, maar het waren toch vooral de locale media die aandacht besteedden aan deze affaire.
Schaduw valt verkeerd
In een bewogen raadsvergadering op 11 juni van dit jaar, waar buurtbewoners en anderen die zich als belanghebbenden beschouwden hun mening over het ontwerp konden geven, kwamen reacties naar voren als ‘een schaduw is iets dat grotendeels de kracht of waarde mist van wat het oorspronkelijk moet voorstellen’, dat buitenlandse (lees: Japanse) bezoekers aan het Merwedeplein ‘door deze verbeelding te zeer aan de slachtoffers van de atoombom op Hirosjima zouden worden herinnerd’ (waarbij slechts schaduwachtige afdrukken van slachoffers axhterbleven), en dat ‘een kunstwerk waar honden tegenaan kunnen plassen, geen recht doet aan Anne Frank.’
Draagvlak?
Alexander Poels, communicatie-adviseur van het stadsdeel, zegt dat tot het moment waarop de meningen gepeild werden, het bestuur wèl voor plaatsing van het kunstwerk was, en dat er voldoende draagvlak leek te bestaan. Bovendien waren bij een inspraakavond op 15 februari slechts 15 van de 800 uitgenodige buurtbewoners komen opdagen, waaruit mag worden afgeleid dat de kwestie niet de bijzondere aandacht van de buurt genoot. Bij de aanwezigen was van enige negatieve reactie nauwelijks sprake. Het lijkt er op dat de wisseling van de wacht na de gemeenteraadsverkiezingen van maart dit jaar de verwezenlijking van de plannen voor het afgekeurde kunstwerk heeft dwarsgezeten: het nieuwe stadsdeelbestuur wilde de buurtbewoners niet al aan het begin van de nieuwe bestuursperiode tegen de haren in strijken en heeft derhalve de uiteindelijke beslissing opgeschort, met het bekende eindresultaat.Jeroen Krabbé liet weten teleurgesteld te zijn, met name omdat het besluit tot niet plaatsen in feite tot stand is gekomen door de inbreng van slechts enkele mensen.
Ook het Amsterdams Fonds voor de Kunst geeft, bij monde van directeur Henk Jan Gortzak, te kennen teleurgesteld te zijn. In een brief aan Stadsdeel ZuiderAmstel zegt Gortzak: "Bij kunst in de openbare ruimte is zo
