Op zondag 20 augustus vond voor een select gezelschap de voorvertoning plaats van ‘Voor de Fans’, de eerste documentaire die regisseur Max Moszkowicz maakte voor de Joodse Omroep. Joods.nl was erbij.
Max (27), ‘de enige Moszkowicz die geen rechten heeft gestudeerd’, studeerde in 2003 af aan de Film Academy in New York. Hij maakte de succesvolle jongerenserie JoJo_NL die van 2004 tot 2006 werd uitgezonden door de Joodse Omroep: korte portretten van jonge succesvolle Nederlandse Joden. Over deze serie zegt Moszkowicz: “Als het over Joden gaat, gaat het ook al snel over de Tweede Wereldoorlog of Israël. Ik wilde dat met deze serie doorbeken.” Ook zijn eerste documentaire, ‘Voor de Fans’, lijkt te zijn voortgekomen uit dit streven.
In deze docu volgt Moszkowicz een zaalvoetbalteam dat bestaat uit een hechte Joodse vriendengroep. De jongens kennen elkaar al sinds ze met elkaar op Maimondes zaten, de Joodse middelbare school in Amsterdam. De jongens willen meedoen aan de Maccabiade van 2005, de Joodse Olympische Spelen in Israël. Er is een probleem: hun spel is nog lang niet op het gewenste niveau. Oud-Ajacied Mendel Witzenhauzen is bereid het team klaar te stomen voor het internationale sportfestijn. Dat is trainen en nog eens trainen. Eenmaal in Israël genieten de ambitieuze Zimri, Michael, Jaron, Daniel, Michel, Elliot, Asher en de anderen van de spectaculaire Maccabiade.
Er zit enorme vaart in deze documentaire. Een vaart die zeer goed past bij het sportieve thema en de spectaculaire taferelen die de Maccabiade vaak oplevert. Korte scenes vergezeld van muziekfragmenten uit alle denkbare genres vliegen over het beeld. Vermakelijk is dat de jongens worden neergezet als ‘typetjes’: zo is er Michaël de droge grappenmaker en Daniël de vrouwenversierder. Ook zit er veel humor in de combinatie van beeld en geluid. Bij een scene waarbij een klungelige training wordt getoond, hoort men een Laurel and Hardy muziekje. Als Frits Barend in beeld komt, die ook aanwezig is op de Maccabiade, klinkt steevast de begintune van Barend en Van Dorp.
Ondanks het luchtige thema valt ook in deze film niet te ontsnappen aan de werkelijkheid van Israël. Een aanslag in de kustplaats Netanya ten tijde van de Maccabiade stelt een jongen uit het team voor een moeilijk dilemma. Hij vertrekt voortijdig naar Nederland. Er komen beelden langs van Israëlis die demonstreren tegen de toendertijd zeer actuele ontmanteling van de nederzettingen in de Gaza strook. Moszkowicz stelt bij de grimmige beelden van actievoerders in oranje, de keur van de kolonisten, echter meteen de humoristische vraag: zijn dit soms Nederlandse hooligans?
Annet Betsalel, directeur van de Joodse Omroep, is zeer tevreden over het eindresultaat. “Het is een enorme klus geweest. Het monteren heeft een jaar geduurd. Er was zoveel materiaal, waaruit een fractie moest worden samengesteld.” Ze noemt deze docu ‘de beste manier om iets positiefs te laten zien over Joden en Israël’. “Het werkt niet om je defensief op te stellen als je meent dat je op negatieve wijze wordt afgeschilderd. Voetbal heeft eigenlijk ook iets van politiek: je bent of voor de één, of voor de ander. Ik heb nog nooit zo’n leuke documentaire over voetbal gezien. De film is luchtig, grappig en vol vaart, maar tegelijkertijd komen er subtiel thema’s voorbij als Joodse identiteit en het dilemma van wel of geen aliya maken.”
Michaël Hess, een van de voetballers, is ook erg tevreden over het resultaat. “Er is zeer veel liefde en aandacht aan deze film geschonken. Het is heel mooi om op deze manier ‘vereeuwigd’ te worden. De Maccabiade was een geweldige ervaring. Bijzonder om als middelmatige sporters uit de hele wereld bij elkaar te kome
