Haastige spoed

Kosjer of niet kosjer? Amsterdam kent voor het eerst sinds de oorlog een restaurant met een sefardische kosjerverklaring. Eigenaar David Shemesh doet zijn verhaal.

Shemesh kreeg een kosjerverklaring van de Portugees-Israëlitische Gemeente (PIG), zonder de gebruikelijke instemming van de Hoogduitse zustergemeente. Het gevolg was een crisis tussen de twee rabbinaten, die ernstige consequenties kan hebben voor de toekomst van de zieltogende PIG.Het merkwaardige is dat Shemesh jarenlang het vertrouwen genoot van rabbijn Lewis, verantwoordelijk voor kasjroetzaken bij de Joodse Gemeente Amsterdam (NIHS). Sinds 1990 kreeg Shemesh al twee keer een hechsjer, voor restaurant Hatikwa en later Carmel (dat nog steeds op de Amstelveenseweg zit en nog steeds een hechsjer heeft). Tweeënhalf jaar geleden keerde Shemesh terug naar Israël. Hij overwoog een restaurant te openen, bemiddelde in onroerend goed en probeerde met zijn vrouw een winkel in kinderkleding op te zetten, maar de intifada brak uit en niets wilde lukken. Daarom kwam Shemesh weer terug naar Nederland; zijn vrouw en vijf kinderen bleven in Israël. Op weg naar de Snoge liep Shemesh begin maart dit jaar langs een Italiaans restaurant en hij dacht meteen aan een kosjer restaurant. ?Ik heb nog voor Pesach een lang gesprek gehad met rabbijn Lewis. Ik had altijd goed contact met hem, maar hij wilde geen restaurant. Als ik een bakkerij begon wilde hij me wel helpen.? Een korte tijd later was dajan Pinchas Toledano in Nederland. Dajan Toledano is in Londen geestelijk leider van de Spanish and Portuguese Congregation en komt als rabbijn van de PIG zo nu en dan naar Nederland. Shemesh, vanwege zijn Iraakse achtergrond lid van de PIG, sprak dajan Toledano aan in de synagoge. Die reageerde enthousiast op zijn plannen en ging zelfs mee naar het Italiaanse restaurant. Shemesh: ?Hij vond de lokatie geweldig, vlakbij de Snoge en het Joods Historisch Museum. Toledano zou met rabbijn Lewis praten om een snelle opening mogelijk te maken.?Shemesh laat in het midden of de bestuurders van de PIG destijds instemden met het afgeven van het hechsjer: ?Kort daarna was dajan Toledano weer in Nederland en ik vroeg of hij met rabbijn Lewis had gesproken. Hij antwoordde: ?Ik zal met de parnassiem van de PIG spreken om te kijken hoe je snel een hechsjer kan krijgen?.? Na dat overleg benoemde Toledano ribi Awraham Rosenberg tot toezichthouder. Rosenberg stelde twee mensen aan om de boel te kasjeren.Shemesh toont de keuken om te laten zien hoe dat kasjeren in zijn werk ging: ?Ze hebben drieënhalve dag gewerkt. Al het ijzer, zoals de fornuizen, is verhit met een brander. Het houten aanrecht is overtrokken met plastic zeil. Het bestek is oud, maar ik heb het uitgekookt in een pan die eerst kosjer gemaakt was. Alle borden en pannen zijn nieuw gekocht en ondergedompeld in het mikwe van de PIG.?Vervolgens stelde dajan Toledano drie eisen, aldus Shemesh: ?Ik mocht alleen vlees gebruiken van de kosjere slacht in Nederland. Ten tweede moest ik voldoen aan ?jotsé we niechnas?, dat is weggaan en binnenkomen. Het betekent dat Rosenberg zo?n drie keer per week komt controleren of alles in het restaurant wel kosjer is, zonder dat ik weet wanneer hij komt. Ten derde moest ik een vroom iemand aanstellen om drie uur per dag toezicht te houden en dat is gebeurd. Zij maakt ook de groente schoon en moet de wijn schenken en het vuur aansteken als ik niet in de zaak ben. Op Koninginnedag ben ik open gegaan en kort daarna kreeg ik een hechsjer van de PIG.?Dit alles roept de vraag op wat nou eigenlijk het verschil is met de eerdere hechsjers van Shemesh. Hij had in Carmel immers dezelfde maatregelen getroffen en had toen wél het vertrouwen van rabbijn Lewis. Shemesh: ?Ik had haast. Toen ik Hatikwa kocht in 1990 heb ik een half jaar moeten wachten op een hechsjer. Dat was toen financieel niet zo?n probleem, maar dat kon ik me nu niet veroorloven. Ik had overigens geen schulden bij de

Advertentie (4)