Litouwen pakt eindelijk enkele oorlogsmisdadigers aan

De internationale gemeenschap beschuldigt Litouwen er al jaren van rechtszaken tegen nazi-collaborateurs bewust te vertragen. Maar nu lijkt de voormalige Sovjet-republiek bezweken te zijn onder de internationale druk. In een aantal rechtszaken is schot gekomen.

Vorige week werd Kazys Gimzauskas veroordeeld voor collaboratie met de nazi’s. Dit is de eerste veroordeling met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog in Litouwen sinds zijn onafhankelijkheid in 1991.De 93-jarige Gimzauskas heeft in de Tweede Wereldoorlog meegewerkt aan het uitroeien van joden en vele joden aan de nazi’s uitgeleverd. Gimzauskas was van 1941 tot 1944 adjunct-directeur van de veiligheidspolitie in Litouwen.Ook heeft een Litouwse rechtbank een arrestatiebevel uitgevaardigd voor Anton Gecas. De 85-jarige man woont nu in Schotland, maar wordt ervan beschuldigd tijdens de oorlog joodse en niet-joodse burgers te hebben vermoord. Gecas stond aan het hoofd van een speciale nazi-unit in een gebied van Litouwen dat nu bij de voormalige Sovjet-republiek Belarus hoort. Gecas’ daden zijn al in 1987 al onderzocht, maar is toen niet aangeklaagd.De hernieuwde aandacht voor zaken tegen nazi-handlangers zijn een direct gevolg van de internationale druk tegen het land, zeggen waarnemers. "Litouwse politici en media menen dat het volk niet wil dat er actie wordt ondernomen tegen oorlogsmisdadigers. Tegelijkertijd realiseert Litouwen zich door de druk van het Westen dat het iets moet doen om kans te maken in de NAVO en de Europese Unie te komen," zei een woordvoerder van het Simon Wiesenthal Center.De twee recente rechtszaken zijn een positieve uitzondering, want in het algemeen heeft Litouwen geen overtuigende staat van dienst in het aanklagen van oorlogsmisdadigers. Veel Lithouwers beschouwen joden in het algemeen als Stalin-handlangers, die hebben meegewerkt aan de annexatie van de Baltische staten in 1940. Een aantal joden diende in het Rode Leger en in Stalins geheime politie. Dat was een van de redenen voor een uitbarsting van een gewelddadig antisemitisme, na de Duitse inval in de Sovjet-Unie in 1941.Het Litouwse volk ziet mensen als Lileikis and Gimzauskas niet als oorlogsmisdadigers of moordenaars, maar als vrijheidsstrijders tegen de Russische onderdrukker en zijn "joodse collaborateurs". Dit terwijl negentig procent van de 250 duizend joden die voor de oorlog in Litouwen woonde, in de Tweede Wereldoorlog is vermoord.