Mijlpaal voor Joodse gemeenschap in Duitsland

Voor het eerst sinds WOII zijn in Duitsland rabbijnen afgestudeerd. Tijdens een feestelijke plechtigheid in de Nieuwe Synagoge van Dresden ontvingen Daniel Alter (47) uit Duitsland, Tomáš Kučera (35) uit Tsjechië en Malcolm Mattitiani (38) uit Zuid-Afrika hun ‘semicha’.

De drie mannen zijn de eersten die aan het Abraham Geiger Kolleg aan de Universiteit van Potsdam zijn afgestudeerd. Het opleidingsinstituut voor liberale rabbijnen werd in 1999 opgericht.

Sinds de nazi’s in 1942 de Hochschule für die Wissenschaft des Judentums in Berlijn sloten zijn in Duitsland geen rabbijnen meer ingewijd. De precieze datum van de laatste ‘Duitse’ inwijding is niet bekend, omdat veel archieven in de oorlog werden verwoest. Duitsland telt op dit moment slechts 30 rabbijnen. Zij werden alle in het buitenland opgeleid.

Tomáš Kučera en Daniel Alter blijven in Duitsland. Kučera heeft een plek gevonden in München. Zijn kehilla telt vooral Amerikaanse Joden. Toch hoopt hij door zijn kennis van het Russisch ook de Russische Joden in de stad aan de gemeenschap te binden. "Velen van hen weten niet eens dat er een Joodse gemeenschap in München bestaat." Alter gaat werken in de Noordduitse stad Oldenburg, waar het merendeel van de Joden uit de voormalige Sovjetunie afkomstig is. Hij maakt zich geen zorgen dat hij geen Russisch spreekt: "Waar een wil is om te communiceren, wordt een weg gevonden." Malcolm Mattitiani keert terug naar zijn geboorteland Zuid-Afrika.

Vlak voor de ceremonie zei Matitiani dat de inwijding belangrijk was, niet alleen omdat het voor hem de afronding van zijn opleiding betekent, maar ook omdat de plechtigheid symbolisch is voor de wederopleving van het jodendom in Duitsland. Zijn woorden weerklonken ook in de toespraak van rabbijn Walter Jacob, hoofd van het Abraham Geiger Kolleg, die de nieuwe rabbijnen hun ‘semicha’ gaf. Jacob sprak van een nieuw begin voor het Joodse leven in Duitsland. "Heel Duitsland viert dit heugelijke moment met ons mee, en heel Europa. De nazi’s meenden dat zij met hun systematische Jodenvernietiging het Joodse leven in Duitsland voorgoed hadden uitgedoofd. Voor de oorlog leefden er een half miljoen Joden in Duitsland, ten tijde van de eenwording waren dat er 30.000, en nu telt de Joodse gemeenschap meer dan 100.000 mensen*!"

Bondskanselier Angela Merkel noemde de plechtigeid ‘een moment van erkenning en van vreugde’, en bondspresident Horst Köhler zei dat na de Holocaust veel mensen zich nooit hadden kunnen voorstellen dat het Joodse leven in Duitsland weer kon opbloeien. "Daarom is de eerste inwijding van rabbijnen in Duitsland zo’n speciale gebeurtenis."
De keuze om de historische plechtigheid juist in de Nieuwe Synagoge in Dresden te laten plaatsvinden heeft een dubbele symbolische betekenis: de synagoge was het eerste Joodse gebedshuis in de voormalige DDR dat na de val van de Berlijnse Muur in 1989 heropgebouwd. Bovendien is Dresden de hoofdstad van de deelstaat Saksen, waar neonazi’s  twee jaar geleden wisten door te dringen tot het parlement. De ceremonie werd bijgewoond door ca 250 genodigden uit binnen- en buitenland. Opvallende aanwezige was Ayyub Axel Köhler, de voorzitter van de Centrale Raad voor de Moslims in Duitsland.

Niet alleen het liberale Geiger seminarie in Potsdam leidt op dit moment rabbijnen op – een tiental in een opleiding die 5 jaar duurt -, ook de in Berlijn gevestigde

Advertentie (4)