Vanavond in Netwerk: Onbekend kind nummer 54

Edith Bartels staat al zestig jaar lang als vermist opgegeven. In 1944 werd ze op vierjarige leeftijd op haar onderduikadres opgepakt. Sindsdien ontbreekt van haar ieder spoor. Netwerk doet in de uitzending van vandaag om 19:25 verslag van de zoektocht van haar zus Claire.


De zoektocht naar Onbekend Kind nummer 54, oftewel het verdwenen Joodse meisje Edith Bartels uit Tilburg. In de zomer van 1944 wordt ze door de Duitsers in haar onderduikadres opgepakt en afgevoerd. Daarna verdwijnt van haar ieder spoor. Zelfs nu, ruim 60 jaar later, staat ze nog steeds als vermist opgegeven. Haar ouders overleven de oorlog en keren terug naar Tilburg. Daar krijgen ze nog een dochter die ze Claire noemen. De ouders hebben nooit geweten wat er met Edith is gebeurd en na hun dood besluit dochter Claire op zoek te gaan naar het lot van haar verdwenen zus.

Westerbork
Zestig jaar lang is Edith nu officieel vermist. Via het Rode Kruis ontdekt Claire dat haar vader ook op zoek is gegaan naar Edith. Zijn zoektocht stopt in Westerbork, waar Edith nog is geweest. Wat er daarna met haar is gebeurd, of via Theresienstadt naar Auschwitz of ingedeeld bij een groep kinderen waarvan de nazi’s twijfelden of ze joods waren, zal vader Bartels nooit weten.

Zoekdienst
In het Duitse Bad Arolsen staat een 25 kilometer lang archief van slachtoffers van de Holocaust. Dit archief van de internationale zoekdienst International Tracing Service, ITS, is er na de oorlog door de geallieerden opgezet en komt in 2007 pas open voor onderzoek. Voor Claire maakt de ITS een uitzondering.

Archief
Het gigantische archief in Bad Arolsen, dat over ruim 17 miljoen mensen gaat, bestaat uit een groot aantal documenten zoals lijsten, inventarissen, persoonsbeschrijvingen en verslagen van medische experimenten. Vanwege privacy van de slachtoffers en hun nabestaanden is het archief lange tijd alleen voor medewerkers van ITS, dat onderdeel is van het Rode Kruis, open geweest.

Raad van Toezicht
Met name Duitsland en Italië, twee van de elf landen die zitting hebben in de raad van toezicht van de ITS, hebben zich lange tijd verzet tegen openstelling, vanwege de privacygevoeligheid. De raad heeft echter in mei dit jaar besloten tot het vrijgeven van de documenten voor onderzoek, iets waarvoor met name Nederland, Frankrijk en de Verenigde Staten lange tijd gepleit hebben. De parlementen van de elf landen moeten nu nog akkoord gaan met het besluit, een procedure die naar verwachting tot in 2007 gaat duren.

Zie ook de site van Netwerk

Advertentie (4)