Deel 1: Om over na te denken

Dit is een serie over de fundering van het Jodendom. Het gevecht om het geloof.Deze serie bestaat uit vier delen en zal iedere maandag op joods.nl verschijnen.

Geloof is een van de moeilijkste eigenschappen om te verkrijgen. Om te kunnen geloven in G-d is voor vele mensen een gevecht geworden, met inbegrip van diegenen die daar wanhopig naar zoeken. In moderne tijden met hun tendens naar secularisatie in bijna ieder opzicht, voelt de mens die wel geloof heeft, zich alleen, in een wereld waarin op religieus geloof vaak wordt neergekeken.Het is echter niet alleen de secularisatie van onze wereld die geleid heeft tot de verdrukking van religieus vertrouwen. Het is ook de institutionalisatie en dogmatisatie van geloof door georganiseerde religie die daarbij zijn rol gespeeld heeft. Het wordt niet langer ervaren als een gebeurtenis waarbij het diepere gedeelte van de menselijke ziel wordt omhoog geheven uit zijn sluimer. Niet alleen heeft het er voor gezorgd dat mensen de religieuze wereld hebben verlaten, maar het is ook een belangrijk probleem geworden voor velen die trachten een eerlijk religieus leven te voeren. Voor velen is geloof omgezet in een leven van specifieke ceremonie?s waarin weinig aandacht besteed wordt aan de diepere aspecten van de ziel. Voor anderen verminderde het geloof niet zozeer omdat het weerlegd is, maar omdat het irrelevant werd, soms zelfs deprimeerde.Als men zorgvuldig luistert naar deze klachten wordt het verstorende feit onthuld dat velen niet langer meer begrijpen wat geloof inhoudt. Soms hebben zelfs de meest G-dsdienstige mensen nog slechts geringe connectie met de wereld van autentiek geloof en gebruiken dat onbewust als een ontsnapping.* * * *Voordat we in staat zijn om de werkelijke betekenis van geloof te begrijpen, moeten wij de onderdelen ervan begrijpen. Er zij twee soorten van geloof: ?Geloven dat? en ?geloven in.? Men kan geloven dat G-d bestaat maar tegelijkertijd niet geloven in G-d. In het eerste geval bevestigt men Zijn bestaan.In het tweede geval benadrukt men, dat ondanks dat men gelooft dat Hij bestaat, men geen vertrouwen in hem heeft. Het is duidelijk dat een ?geloven in? een ?geloven dat? vooronderstelt. Wanneer iemand beweert dat hij gelooft in zijn of haar vriend, houdt dat in dat hij er van overtuigd is dat zijn/haar vriend werkelijk bestaat. Echter, het feit dat men gelooft dat iemand bestaat, impliceert niet automatisch dat men in hem gelooft.In de meeste gevallen, maar niet altijd, is ?geloven dat? meer afhankelijk van het intellect. Met gelooft niet dat iets of iemand bestaat, zonder daarvoor een sterke reden te hebben. In het geval van vertrouwen, zoals dat tot uitdrukking gebracht wordt in ?geloven in?, speelt de emotie een sterkere boventoon en het intellect minder. Dit wordt vaak weergegeven in zinnen als: ?Ik voel dat ik hem of haar kan vertrouwen.? De bovengenoemde waarnemingen worden vermeld in een beroemd debat over het eerste van de ?Aseret Hadibrot" ? Tien Geboden. Wat is de betekenis van de uitspraak: ?Ik ben de Eeuwige, jullie G-d, die jullie uit het land Egypte gebracht heeft?.? (Sjemot 20:2)? Moet men dit inderdaad opvatten als een uitspraak, waarin G-d Zichzelf voorstelt aan de Israëlieten en aan de mensheid? Als dat zo is, hoe kan men dat dan een gebod noemen? Wanneer het echter een gebod is, om te geloven dat G-d bestaat, wat heeft zo een gebod dan voor zin? Ten slotte wie gebiedt dit gebod? Wanneer men niet gelooft dat de Commandant bestaat, waarom zou men zich gedwongen voelen te geloven dat Hij bestaat? Niemand kan dat gebieden!Het antwoord zou kunnen zijn dat het een gebod is om mensen te leren geloof te hebben dat G-d bestaat of dat deze G-d jouw G-d is en niet zo maar een G-d waar je geen persoonlijke relatie mee hebt. Maar het is ook goed mogelijk dat het te maken heeft met onze eerdere waarnemingen. Mischien vereist het gebod om in G-d te geloven, d.w.z. om Hem te vertrouwen en Hem te zien als een betrouwbare G-d, h