‘Poerim’ de parasja van deze week door rabbijn Yanki Jacobs

Poeriem. Screenshot YouTube

Wachtend op de lift in mijn appartement-complex ontmoette ik Shafir. Omdat ik altijd iedereen beleefd groet en op z’n minst de indruk probeer te vermijden dat er gezegd kan worden dat Joden onvriendelijk zijn, zei ik beleefd: goede avond. Shafir haakte daar meteen op in, terwijl de lift maar niet naar beneden kwam.

Hij vertelde, bijna excuserend, dat hij uit Iran afkomstig is. Waarom weet ik eigenlijk niet, maar ik reageerde daarop dat ik graag Iran zou willen bezoeken maar dat mij dat momenteel niet helemaal verstandig lijkt, en niet alleen vanwege het coronavirus. Hij begreep mijn cryptische opmerking erg goed. Ondertussen was de lift aangekomen.

We gaan de lift in en net voordat ik uitstap zegt hij duidelijk emotioneel: weet u dat het mijn innige verlangen is, al jarenlang, om Israël in het echt te zien en te ervaren. “Nu kan het niet, want ik heb het Iraanse staatsburgerschap” zei hij “Maar het is wel het eerste wat ik ga doen, zodra ik mijn Nederlandse paspoort ontvang”. De lift was op zijn etage en ik bleef achter met een goed en ook een ietwat verbouwereerd gevoel. Jammer dat de liften zo pijlsnel zijn, maar ik zal hem nog weleens vaker in de lift treffen, dacht en hoopte ik.

Aankomende week is er wederom een joodse feestdag – Poeriem. Op deze bijzondere dag, die gevierd wordt middels verkleedpartijen en vrolijkheid, herinneren wij dat men in het oude Perzische Rijk geprobeerd heeft ons volk te vernietigen, maar dat dat uiteindelijk niet gelukt is.

Anders dan bij andere Joodse feestdagen is er met Poerim geen duidelijk zichtbare rol voor G-d weggelegd, Zijn naam komt in de rol van Esther nergens voor. Er zijn geen bovennatuurlijke wonderen en de gehele Poerim-geschiedenis is in principe af te doen als een toevallige samenloop van omstandigheden.

Dat de antisemitische Haman zijn snode plannen niet kon uitvoeren zou te maken kunnen hebben met het feit dat Esther – de koningin – Joods bleek te zijn en dat de machtige Perzische koning nog een onbetaalde schuld had aan haar neef Mordechai – leider van het Joods gerechtshof – omdat hij toevalligerwijs een samenzwering had weten te voorkomen.

Ongeacht religie, ideologie of levensovertuiging, hebben wij als gewone mensen normaliter de neiging om deugdelijk en rechtschapen te handelen wanneer het gaat over de grote lijnen. Maar tegelijkertijd nemen we te vaak een achteloze houding aan ten aanzien van de zogenaamde kleine zaken en het gewone intermenselijke contact. Mijn ‘goede avond’ bij de lift was niets bijzonders, gewoon beleefd, maar heeft wel iets losgemaakt bij mijn medepassagier en zeker ook bij mij. Iets moois waaruit alleen maar iets goed kan voortkomen. Wanneer? Waarom? Wat? Geen idee, maar zo zou het kunnen gaan.

Exact dat is de boodschap van Poerim. Door G-d weg te laten uit het Poerim-verhaal vertelt het Jodendom ons dat ook en juist in het alledaagse – op de momenten dat het religieuze karakter niet perse zichtbaar is en belangrijke beslissingen niet genomen hoeven te worden- behoren wij te handelen met een moreel kompas.

O ja, net voordat de deur van de lift sloot hoorde ik Shafir nog zeggen: bid voor mij dat ik mijn Nederlands staatsburgerschap snel zal krijgen en ik zal er alles aan doen dat de mensen van Iran en Israël weer vrienden kunnen zijn.

De Parasja, afdeling in de Torah die wereldwijd in de synagogen wordt gelezen, is deze week: Tetsave – Exodus 27:20 t/m 30:10. Sjabbat begint 6 maart om 18:05 uur en eindigt op 7 maart om 19:19 uur. De vastendag van Esther begint maandag 9 maart om 05:16 uur en eindigt om 19:22 uur. Op 9 maart na 19:22 uur en op 10 maart is het Poeriem. Met Poeriem staan de volgende vier gebruiken centraal: 1. Het lezen van de Megilat Esther 2. Het eten van een feestmaaltijd 3. Geld voor de armen 4. Het geven van eetbare geschenken aan vrienden en kennissen. 

Advertentie (4)