Op woensdag 24 mei 2006 vindt in de Burgerzaal van het Stadhuis van Gouda Agnietenstraat 24 te Gouda een Yad Vashem ceremonie plaats. Daarbij worden gehuldigd Johanna Schoonderwoerd-van Driel en postuum haar echtgenoot de heer Hendrik Schoonderwoerd.
De heer Joop Levy, officieel vertegenwoordiger van de Ambassade van Israël in Nederland reikte tijdens deze plechtigheid de medaille en het bijbehorende certificaat uit.
Hieronder volgt een deel van het verhaal waarop de aanvraag voor de Yad Vashem onderscheiding aan het echtpaar Schoonderwoerd is gebaseerd.
Eind september 1943 vroeg verzetsman Piet den Edel aan Johanna (geb. 25 mei
1915 te Gouda) en Hendrik (geb. 1910) Schoonderwoerd of zij twee joodse jongens (broers) in hun huis wilden laten onderduiken. Hoewel zij wisten welke gevaren dat voor hen kon betekenen stemden zij toe. Het kinderloze echtpaar woonde in die tijd in de Koekoekstraat 60 te Gouda.
Enige dagen later bracht Piet den Edel de twee jongens Fred (geb. 1923) en Benno (geb. 1924) Cats. De ouders van de jongens zaten samen elders ondergedoken. De jongens kregen een kamer boven. In deze kamer was een kast. Achter de wand was een ruimte waar de jongens zich bij gevaar konden verbergen. Overdag moesten zij, zeker als mevrouw en de heer Schoonderwoerd niet thuis waren, zich heel stil houden. Elk geluid kon dan fataal zijn. Ouders, familie en vrienden wisten niets van de onderduikers. Hendrik Schoonderwoerd haalde regelmatig studieboeken uit de bibliotheek zodat de jongens wat konden studeren. ‘s Avonds, als er geen bezoek was konden Fred en Benno naar beneden komen. Er werden dan wel kaartspelletjes gedaan.
Tot na de bevrijding zijn Fred en Benno bij de Schoonderwoerds gebleven. Gelukkig hadden ook hun ouders de onderduik overleefd.
Fred is in 1949 naar Israël gegaan, waar hij met zijn familie woont in Jeruzalem.
Mevrouw Schoonderwoerd zal de onderscheiding in ontvangst nemen in aanwezigheid van Fred en Benno Cats.
Yad Vashem in Jeruzalem is het instituut ter nagedachtenis van de zes miljoen Joodse slachtoffers van de Sjoa (Holocaust) en van de duizenden bloeiende Joodse gemeenschappen die door de nazi’s zijn verwoest in de periode 1939-1945. Het instituut is tevens een centrum van onderzoek naar zowel de oorzaken als de gevolgen van de Jodenvervolging tijdens de Duitse overheersing van grote delen van Europa voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Yad Vashem geeft hen, namens het gehele Joodse volk, de eer die hun toekomt door hen de eretitel "Rechtvaardigen onder de Volkeren" toe te kennen. Dit is de hoogste onderscheiding die de Staat Israël kent. Aan allen die deze onderscheiding ontvangen, wordt een oorkonde en een medaille uitgereikt. Tevens zal er in Yad Vashem een plaquette met hun naam worden onthuld, welke wordt aangebracht aan een speciaal voor dat doel gebouwde Eremuur.
Het Yad Vashem Instituut is een Israëlische Rijksinstelling, die in 1953 werd opgericht door de Knesset (het Israëlische Parlement). Het doel van het Instituut is de herdenking van de zes miljoen Joden, die tijdens de tweede wereldoorlog door de nazi’s en hun handlangers werden omgebracht en het eren van diegenen, die -zelf niet Joods zijnde- zich op bijzondere wijze verdienstelijk hebben gemaakt bij het redden van Joden. Het Yad Vashem Instituut heeft sinds 1953 over de hele wereld ongeveer 20.205 mannen en vrouwen, waaronder bijna 4.600 Nederlanders op deze wijze geëerd. Het Yad Vashem Instituut fungeert tevens als het Nationaal Instituut voor Oorlogsdocumentatie.
De website van het Instituut Yad Vashem is www.yadvashem.org.il<
